.png)
Vậy NPK là gì và vì sao quan trọng với cây trồng?
NPK là viết tắt của ba nguyên tố dinh dưỡng đa lượng: N (Đạm) – giúp phát triển lá, thân; P (Lân) – giúp phát triển rễ và mầm hoa; và K (Kali) – giúp chắc trái, ngọt cơm và nâng cao chất lượng nông sản. Đây là ba dưỡng chất cây trồng cần nhiều và liên tục trong suốt chu kỳ sinh trưởng.
Nhiều nhà sản xuất còn bổ sung thêm các nguyên tố trung vi lượng (gọi là TE) như Bo, Kẽm, Canxi, Magie… để hỗ trợ quá trình hấp thu và phát triển toàn diện cho cây. Khi mua phân, mọi người nên để ý thành phần in trên bao bì để chọn đúng loại phù hợp.
Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng giai đoạn, hoặc chọn sai công thức NPK, cây không những hấp thu kém mà còn dễ rối loạn sinh trưởng, gây giảm năng suất, ảnh hưởng chất lượng trái, thậm chí có thể gây chết cây.
Hiểu đúng về tỷ lệ NPK trên bao bì
Khi thấy trên bao bì ghi "NPK 20-20-15", bà con cần hiểu rằng: trong 100kg phân này sẽ có 20kg đạm, 20kg lân và 15kg kali. Những con số này chính là tỷ lệ phần trăm của từng chất.
Tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng, từng loại cây trồng, ta sẽ chọn công thức khác nhau để cây hấp thu tốt và phát triển đúng nhu cầu.
Ví dụ:
• Giai đoạn sinh trưởng (ra đọt, phát triển thân lá) cần nhiều đạm.
• Giai đoạn tạo mầm, ra hoa cần nhiều lân.
• Giai đoạn nuôi trái, nâng chất lượng trái cần nhiều kali.
4 giai đoạn chính và công thức NPK phù hợp
Giai đoạn sinh trưởng (ra lá, đọt, thân)
Cần nhiều đạm để phát triển tán, tăng khối lượng sinh học của cây.
→ Nên chọn công thức có đạm cao, ví dụ: 30-10-10, 20-10-10.
Giai đoạn tạo mầm, nuôi hoa
Lúc này cây cần nhiều lân để phát triển rễ, mầm hoa khỏe mạnh, ra hoa đều.
→ Dùng công thức có lân cao, như: 10-55-10, 10-46-10.
Giai đoạn nuôi trái
Cần nhiều kali để nuôi trái lớn, chắc múi, chống rụng.
→ Dùng công thức như: 15-5-35, 16-8-30, hoặc trộn thêm kali đơn vào NPK nếu công thức chưa đủ.
Giai đoạn nâng cao chất lượng, tăng năng suất cuối vụ
Tiếp tục cần kali cao, đạm và lân có thể giảm.
→ Sử dụng công thức như: 10-0-46, 12-6-30 tùy cây trồng và giai đoạn phát triển thực tế.
Một vài ví dụ minh họa cụ thể
Công thức NPK Tỷ lệ nổi bật Giai đoạn sử dụng phù hợp
10-55-10 Lân cao Giai đoạn tạo mầm hoa, nuôi hoa
15-5-35 Kali cao, đạm vừa Giai đoạn nuôi trái
30-10-10 Đạm cao Giai đoạn ra đọt, phục hồi sau thu hoạch
10-0-46 Kali rất cao Giai đoạn nâng chất lượng, thúc chín trái
Nếu không có đúng công thức, bà con có thể phối trộn tại nhà. Ví dụ: đang có sẵn phân 16-16-8, nhưng đang ở giai đoạn cần nhiều kali → mọi người có thể mua thêm Kali Clorua để trộn bổ sung.
Lưu ý khi sử dụng phân NPK
• NPK đã phối trộn sẵn, nếu muốn tăng một thành phần (ví dụ: tăng kali), ta có thể bổ sung thêm. Nhưng nếu muốn giảm, thì buộc phải giảm toàn bộ lượng phân, đồng nghĩa với việc các thành phần khác cũng giảm theo.
• Bà con mới bắt đầu có thể dùng dòng NPK ba số bằng nhau như: 16-16-16, 20-20-20. Đây là dòng phân cân bằng, dễ sử dụng, ít rủi ro.
Với những ai đã nắm vững kỹ thuật, muốn nâng cao hiệu quả, thì nên dựa vào từng giai đoạn sinh trưởng và mục tiêu của cây trồng để lựa chọn công thức chính xác hơn.
Hướng dẫn chi tiết cách phối trộn phân đơn thành NPK phù hợp từng giai đoạn.
I. Nguyên lý phối trộn phân NPK từ phân đơn
Trong phân NPK, ba thành phần chính là:
• N (Đạm) – giúp phát triển thân, lá, đọt non.
• P (Lân) – phát triển rễ, thúc đẩy hình thành và phân hóa mầm hoa.
• K (Kali) – chắc trái, ngọt cơm, hạn chế rụng và tăng khả năng chống chịu.
Để phối trộn phân NPK, bà con cần sử dụng các loại phân đơn phổ biến sau:
• Ure (46% N): cung cấp đạm.
• DAP hoặc Đạm Đen (DB) (18% N + 46% P₂O₅): cung cấp đạm và lân.
• Kali Clorua (KCl) (60–61% K₂O): cung cấp kali.
Nguyên tắc phối trộn là chọn phân đơn có một thành phần dinh dưỡng đặc trưng, dễ tính toán và không “lẫn” nhiều nguyên tố khác. Trong đó, Kali Clorua thường là thành phần dễ tính đầu tiên, vì chỉ chứa Kali.
II. Hướng dẫn tính toán cụ thể cho các công thức NPK
🧪 1. Công thức NPK 20-20-15
Để tạo 100kg phân NPK 20-20-15 từ ure, DB và KCl:
🔹 Tính lượng Kali (K):
KCl có 61% K₂O
→ Cần 15kg Kali → Lấy:
(15 × 100) / 61 = ~24.6kg KCl
🔹 Tính lượng Lân (P):
DB có 46% P₂O₅
→ Cần 20kg Lân → Lấy:
(20 × 100) / 46 = ~43.5kg DB
🔹 Tính lượng Đạm (N):
DB có 18% N, tức 43.5kg DB cung cấp:
(43.5 × 18) / 100 = ~7.83kg N
→ Còn thiếu: 20 – 7.83 = 12.17kg N
Ure chứa 46% N → Lấy:
(12.17 × 100) / 46 = ~26.5kg Ure
✅ Tổng khối lượng:
Ure: 26.5kg – DB: 43.5kg – KCl: 24.6kg → Tổng = 94.6kg
→ Có thể cộng thêm 5.4kg chất độn như bột đá, zeolite, hoặc giữ nguyên tùy nhu cầu.
🧪 2. Công thức NPK 30-10-10
Dùng trong giai đoạn phát triển thân, lá mạnh.
🔹 Kali (K):
(10 × 100) / 61 = ~16.4kg KCl
🔹 Lân (P):
(10 × 100) / 46 = ~21.7kg DB
🔹 DB có đạm:
(21.7 × 18) / 100 = ~3.91kg N
→ Cần thêm: 30 – 3.91 = 26.09kg N
→ Ure:
(26.09 × 100) / 46 = ~56.7kg Ure
✅ Tổng: Ure ~56.7kg – DB ~21.7kg – KCl ~16.4kg → ~94.8kg
🧪 3. Công thức NPK 25-5-30
Dùng trong giai đoạn nuôi trái (nhu cầu Kali cao).
🔹 Kali:
(30 × 100) / 61 = ~49kg
0 comments